महाराष्ट्रातील महिला डोक्यावर पदर का घेतात? परंपरा की आदर? जाणून घ्या यामागची ५ मुख्य कारणे!

महाराष्ट्रातील महिला डोक्यावर पदर का घेतात? परंपरा की आदर? जाणून घ्या यामागची ५ मुख्य कारणे!

मुंबई: महाराष्ट्राची ओळख असलेली नऊवारी साडी आणि डोक्यावर पदर ही केवळ फॅशन नसून, ती एक खोलवर रुजलेली परंपरा आहे. शहरी भागांत ही प्रथा काहीशी मागे पडली असली, तरी ग्रामीण भागांत आजही अनेक महिला डोक्यावर पदर घेतात. पण यामागे नेमके कोणते सामाजिक आणि सांस्कृतिक कारण आहे, हे तुम्हाला माहीत आहे का?

१. आदर आणि सन्मानाचे प्रतीक
भारतीय संस्कृतीमध्ये, विशेषतः ग्रामीण भागात, वडीलधाऱ्या व्यक्तींपुढे डोक्यावर पदर घेणे हे आदर आणि सन्मानाचे प्रतीक मानले जाते. जेव्हा एखादी सून आपल्या सासू-सासऱ्यांपुढे येते, तेव्हा ती पदर घेऊन त्यांना सन्मान देते. ही प्रथा केवळ महाराष्ट्रापुरती मर्यादित नसून, भारतातील अनेक राज्यांमध्ये पाळली जाते.

२. नम्रता आणि लज्जा
पूर्वीच्या काळात, डोक्यावर पदर घेणे हे स्त्रीच्या नम्रतेचे आणि लज्जेचे लक्षण मानले जात होते. कुटुंबातील सदस्यांपुढे किंवा अनोळखी व्यक्तींपुढे डोके झाकणे हे सामाजिक नियमांचे पालन मानले जायचे. आज या विचारात बदल झाला असला, तरी काही कुटुंबांमध्ये अजूनही ही प्रथा पाळली जाते.

३. धार्मिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व
पूजा-अर्चा, धार्मिक विधी किंवा मंदिरात जाताना डोक्यावर पदर घेणे ही एक महत्त्वाची धार्मिक प्रथा आहे. डोके झाकल्याने मन शांत राहते, एकाग्रता वाढते आणि नकारात्मक ऊर्जा दूर राहते, अशी श्रद्धा आहे. त्यामुळे अनेक महिला आजही धार्मिक कार्यांत डोक्यावर पदर घेतात.

४. पारंपरिक पेहरावाचा भाग
महाराष्ट्रातील पारंपरिक नऊवारी साडी नेसताना तिचा पदर डोक्यावर घेण्याची पद्धत रूढ आहे. नऊवारी साडीतील स्त्रीचा पारंपरिक, भारदस्त आणि सुंदर पेहराव डोक्यावरच्या पदरामुळे अधिक खुलून दिसतो.

५. ओळख आणि सामाजिक बंधन
काही समुदायांमध्ये आणि कुटुंबांमध्ये डोक्यावर पदर घेणे ही त्या समाजाची ओळख मानली जाते. विशेषतः विवाहित स्त्रियांसाठी हे एक सामाजिक बंधन मानले जाते, जे त्यांना कुटुंबाचा एक भाग म्हणून ओळख देते.

आजच्या आधुनिक काळात अनेक महिलांनी ही परंपरा सोडून दिली असली तरी, काही ठिकाणी ती आजही पाळली जाते. ही प्रथा संस्कृती आणि आधुनिकतेचा एक सुंदर संगम दर्शवते.