
‘ऑपरेशन सिंदूर’च्या रणरागिणी: कर्नल सोफिया कुरेशी आणि विंग कमांडर व्योमिका सिंग!
पहलगाममध्ये झालेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्याने संपूर्ण देश हादरला होता. या हल्ल्यातील पीडितांच्या वेदना आणि महिलांच्या डोळ्यांतील अश्रू पाहून भारतीय लष्कराने पाकिस्तानला सडेतोड उत्तर देण्याचा निर्धार केला. याच निर्धारातून साकारले ‘ऑपरेशन सिंदूर’! या महत्त्वपूर्ण कारवाईची माहिती देण्यासाठी आज लष्कराने पत्रकार परिषद आयोजित केली होती आणि या परिषदेत दोन कणखर महिला अधिकाऱ्यांनी धडाकेबाज माहिती दिली – कर्नल सोफिया कुरेशी आणि विंग कमांडर व्योमिका सिंग!
या दोन्ही महिला अधिकाऱ्यांनी केवळ ऑपरेशनची माहिती दिली नाही, तर त्यांनी आपल्या कर्तृत्वाने आणि आत्मविश्वासपूर्ण शैलीने उपस्थितांना प्रभावित केले. चला तर मग जाणून घेऊया या रणरागिणींविषयी…
कर्नल सोफिया कुरेशी: वायूदलातील हेलिकॉप्टर पायलट ते ‘ऑपरेशन सिंदूर’ची माहिती देणाऱ्या कणखर अधिकारी!
कर्नल सोफिया कुरेशी या एक कर्तृत्ववान अधिकारी म्हणून ओळखल्या जातात. त्यांचे बालपणचे स्वप्न होते वायुसेनेत दाखल होण्याचे आणि त्यांनी ते प्रत्यक्षात उतरवले. मूळच्या गुजरातच्या असलेल्या सोफिया या भारतीय वायुसेनेत हेलिकॉप्टर पायलट आहेत. त्यांनी बायो-केमिस्ट्रीमध्ये पदवी संपादन केली आहे. विशेष म्हणजे, 1999 मध्ये त्यांनी चेन्नईच्या ऑफिसर्स ट्रेनिंग अकादमीमधून भारतीय लष्करात प्रवेश केला.
त्यांच्या नावावर एक अत्यंत उल्लेखनीय कामगिरी आहे – बहुराष्ट्रीय लष्करी सराव ‘फोर्स-18’ मध्ये त्यांनी भारतीय लष्कराच्या तुकडीचे नेतृत्व केले होते. पुण्यात झालेल्या या सरावात 17 देशांतील तुकड्या सहभागी झाल्या होत्या आणि त्या एकमेव महिला होत्या ज्यांनी आपल्या देशाच्या तुकडीचे नेतृत्व केले. त्यावेळी त्यांनी 40 भारतीय जवानांच्या तुकडीची धुरा यशस्वीरित्या सांभाळली होती. केवळ भारतातच नव्हे, तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही त्यांनी आपल्या कार्याचा ठसा उमटवला आहे. 2006 मध्ये त्यांनी काँगोमध्ये संयुक्त राष्ट्रांच्या शांतता मोहिमेतही महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्यांचे आजोबा सैन्यात होते आणि त्यांचे पतीदेखील मेकॅनाइज्ड इन्फंट्रीमध्ये लष्करी अधिकारी आहेत, म्हणजेच देशसेवेची परंपरा त्यांच्या कुटुंबात पिढ्यानपिढ्या चालत आलेली आहे.
आज ‘ऑपरेशन सिंदूर’ची माहिती देताना त्यांचा आत्मविश्वास आणि स्पष्टवक्तेपणा दिसून आला, ज्यामुळे या महत्त्वपूर्ण कारवाईची गांभीर्यता आणि भारतीय लष्कराचा निर्धार अधिक स्पष्ट झाला.
विंग कमांडर व्योमिका सिंग: आकाशातील भरारी ते दहशतवाद्यांवरची कारवाई स्पष्टपणे सांगणाऱ्या धाडसी पायलट!
विंग कमांडर व्योमिका सिंग यांचा हवाई दलातील प्रवास त्यांच्या लहानपणीच्या स्वप्नातून साकारला. त्यांनी शालेय जीवनात नॅशनल कॅडेट कॉर्प्स (NCC) मध्ये सक्रिय सहभाग घेतला होता. अभियांत्रिकीमध्ये शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी सशस्त्र दलात प्रवेश केला आणि त्या त्यांच्या कुटुंबातील पहिल्या सदस्य आहेत ज्यांनी देशसेवेचा मार्ग निवडला. 18 डिसेंबर 2019 रोजी त्या हवाई दलाच्या फ्लाइंग ब्रांचमध्ये कायमस्वरूपी रुजू झाल्या.
व्योमिका सिंग या संवेदनशील आणि अतिजोखमीच्या परिस्थितीत काम करण्याचा दांडगा अनुभव असलेल्या पायलट आहेत. त्यांनी आतापर्यंत 2500 हून अधिक तासांचे उड्डाण केले आहे. जम्मू-काश्मीर आणि ईशान्येकडील दुर्गम आणि कठीण भूभागात त्यांनी चेतक आणि चीता यांसारखी हेलिकॉप्टर्स यशस्वीरित्या चालवली आहेत. अनेक बचाव मोहिमांमध्ये त्यांनी मोलाची भूमिका बजावली आहे. नोव्हेंबर 2020 मध्ये त्यांनी अरुणाचल प्रदेशातील एका महत्त्वपूर्ण बचाव कार्याचे नेतृत्व केले होते, जे अत्यंत उंचीवर, प्रतिकूल हवामानात आणि दुर्गम ठिकाणी पार पडले. अशा परिस्थितीत त्यांची हवाई मदत अनेक जणांसाठी जीवनदान ठरली आहे.
केवळ ऑपरेशनचे नेतृत्वच नव्हे, तर व्योमिका सिंग यांनी अनेक आव्हानात्मक भूमिकांमध्ये सशस्त्र दलाचे प्रतिनिधित्व केले आहे. 2021 मध्ये त्यांनी 21 हजार 650 फूट उंचीवर असलेल्या माउंट मणिरंग येथे महिला गिर्यारोहण मोहिमेतही सहभाग घेतला होता. त्यांच्या या विविध क्षेत्रांतील सहभागातून भारतातील महिला नेतृत्वाचा वाढता आलेख स्पष्टपणे दिसतो.
आज पत्रकार परिषदेत विंग कमांडर व्योमिका सिंग यांनी ‘ऑपरेशन सिंदूर’ विषयी माहिती देताना सांगितले की, “पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यातील पीडित आणि त्यांच्या कुटुंबियांना न्याय मिळवून देण्यासाठी सशस्त्र दलाद्वारे हे ऑपरेशन राबवण्यात आले. या कारवाईत नऊ दहशतवादी तळांना अचूक लक्ष्य करत उद्ध्वस्त करण्यात आले.” त्यांचे हे स्पष्ट आणि निर्भीड विधान भारतीय लष्कराच्या कणखर भूमिकेची साक्ष देते.
कर्नल सोफिया कुरेशी आणि विंग कमांडर व्योमिका सिंग या दोघीही आजच्या पिढीतील महिलांसाठी प्रेरणास्रोत आहेत. त्यांनी केवळ संरक्षण क्षेत्रातच नव्हे, तर कोणत्याही क्षेत्रात महिला कमी नाहीत हे सिद्ध करून दाखवले आहे. ‘ऑपरेशन सिंदूर’च्या यशस्वीतेत यांसारख्या अनेक शूरवीरांचे योगदान आहे आणि या दोन महिला अधिकाऱ्यांनी त्याची माहिती देऊन प्रत्येक भारतीयाला अभिमानित केले आहे.